Η Δέσποινα Σαββόγλου, ψυχολόγος με ειδίκευση στα παιδιά και τους εφήβους, η οποία κλήθηκε από την ανακρίτρια που χειρίστηκε την υπόθεση του θανάτου της μικρής Τζωρτζίνας να εξετάσει τις ζωγραφιές του παιδιού και να συντάξει σχετική πραγματογνωμοσύνη, κατέθεσε σήμερα στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας στη δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου.
Η μάρτυρας δέχθηκε «βροχή» ερωτήσεων από την έδρα σχετικά με όσα διαπίστωσε τόσο από τις ζωγραφιές του παιδιού όσο και από την επαφή της με την κατηγορούμενη Ρούλα Πισπιρίγκου αλλά και τον πατέρα των παιδιών, Μάνο Δασκαλάκη.
Η μάρτυρας, καταθέτοντας στο δικαστήριο, επισήμανε πως μέσα στην οικογένεια η οποία είχε βιώσει τους θανάτους των δύο μικρότερων παιδιών της, της Μαλένας και της Ίριδας, δεν υπήρχε επεξεργασία των θανάτων. «Δεν υπήρχαν στοιχεία επεξεργασίας του πένθους. Υπάρχει μεγάλη απώλεια και δεν υπάρχει χώρος να μιληθεί αυτό που έχει συμβεί. Φοβήθηκε; Αγχώθηκε; Καμία αναφορά και από τους 2 γονείς επί αυτού. Πολύ σημαντικό είναι και η απουσία του πένθους από τους δύο γονείς», τόνισε η μάρτυρας, προσθέτοντας στη συνέχεια πως από τις διηγήσεις των δασκάλων της η μικρή Τζωρτζίνα φέρεται να βίωνε την απώλεια τραυματικά.
Στην έναρξη της κατάθεσής της, η μάρτυρας εξήγησε στο Δικαστήριο πως ασχολήθηκε με την υπόθεση και εξήγησε πως προκειμένου να απαντήσει στα ερωτήματα που της τέθηκαν από την ανακρίτρια για τη μικρή Τζωρτζίνα, έπρεπε να έρθει σε επαφή με τους γονείς.
«Είδα και τον πατέρα και τη μητέρα. Συνάντησα τη μητέρα στις φυλακές δύο φορές, κράτησαν τέσσερις ώρες οι συναντήσεις μας και τον πατέρα στο γραφείο μου περίπου 6,5 ώρες. Είδα και τις ζωγραφιές», τόνισε η μάρτυρας, προσθέτοντας πως ό, τι αφορά το παιδί συνδέεται με τη ψυχική κατάσταση του γονέα.
Η πραγματογνώμονας πρόσθεσε πως «έλαβα σοβαρά υπόψιν και τις τοποθετήσεις των γονιών επί των ζωγραφιών. Ζήτησα από τον πατέρα και άλλες ζωγραφιές. Συγκέντρωσα περίπου 40. Ζήτησα ενημέρωση από τα σχολεία της Τζωρτζίνας, από το νηπιαγωγείο, ζήτησα και έκθεση κοινωνικής έρευνας, η οποία δεν ήταν εφικτό να δοθεί».
«Βίωνε την απώλεια τραυματικά»
«Παρά το γεγονός πως δεν μπορούσα να γνωρίζω τη Τζωρτζίνα πήρα πολύ πλούσιο υλικό και πληροφορίες» εξήγησε η μάρτυρας. Η ψυχολόγος ρωτήθηκε από την πρόεδρο του δικαστηρίου σχετικά με τη θέση της Τζωρτζίνας απέναντι στο θάνατο των δύο αδελφών της.
Η μάρτυρας απαντώντας στην ερώτηση επικαλέστηκε την έκθεση της νηπιαγωγού για τη Τζωρτζίνα την περίοδο του θανάτου της Μαλένας και έκανε λόγο για ένα παιδί που «βίωνε την απώλεια τραυματικά και με ένταση».
Η μάρτυρας επικαλέστηκε πως το παιδί την αναζητούσε την δασκάλα του, τα απογεύματα ενώ το παιδί βρισκόταν στο σπίτι. «Το να αναζητήσει ένα παιδί μία μητρική φιγούρα όπως η δασκάλα ενώ υπάρχουν μαμά και μπαμπάς και άλλα οικεία πρόσωπα θέτει πολλά ερωτήματα», τόνισε η μάρτυρας.
Μάλιστα, η μάρτυρας εξήγησε πως «πολλά επιμέρους πράγματα δείχνουν την απουσία σύνδεσης των γονέων με τις συνέπειες που είχε το πένθος στην Τζωρτζίνα.»
Η ζωγραφιά για τη γιορτή της μητέρας
Η μάρτυρας έκανε ειδική αναφορά σε μία ζωγραφιά της μικρής Τζωρτζίνας για τη γιορτή της μητέρας. Σε αυτή η οποία δημιουργήθηκε ένα μήνα μετά το θάνατο της Μαλένας όπως εξήγησε η ψυχολόγος: «στη μία όψη έχει ζωγραφίσει την οικογένεια της, ενώ στο πίσω μέρος υπάρχει ένα αγγελάκι, η Τζωρτζίνα περιέγραφε τις αδελφές της, σαν αγγελάκια που πετούν στον ουρανό, στην άλλη όψη ήταν το πρόσωπο της Μαλένας μουτζουρωμένο. Η μητέρα ωστόσο επέμενε πως τις ζωγραφιές τις έκανε για εκείνη, για τη γιορτή μητέρας, για να γιορτάσει».
Πρόεδρος : Δεν είναι σύνηθες όταν βιώνουμε ένα τέτοιο τραυματικό γεγονός, να προσπαθούμε να σκεφτούμε κάτι θετικό;
Μάρτυρας: Ένα ψυχισμός σε επίπεδα υγείας έχει πάντα και την εξωτερική πραγματικότητα μαζί με την εσωτερική. Εάν είναι σε μεγάλη απόσταση αυτά τα δύο αυτό μας κρούει τον κώδωνα και μας κάνει να θέλουμε να διερευνήσουνε περισσότερο τη θέση του γονέα. Αν προτάσσεται η δική του ανάγκη τότε, αυτό θα λειτουργήσει σε βάρος παιδιού.
Πρόεδρος: Ποια είναι η διεργασία πένθους που περνάει ένας άνθρωπος σε αυτήν την περίπτωση;
Μάρτυρας: Δεν είναι όλα για όλους. Όλα είναι υπό αξιολόγηση. Όταν υπάρχουν παιδιά, πρέπει να τα συμπεριλάβουν. Για παράδειγμα ο ακατάλληλος τρόπος του πένθους σε αυτή την περίπτωση ήταν που επισκέφτηκε η Τζωρτζίνα μαζί με τους γονείς της, τις νεκρές αδελφές της, στο γραφείο τελετών, αυτό δε θα έλεγα ότι ήταν καλό για ένα παιδί. Να παρευρεθεί στη κηδεία υπό προϋποθέσεις, ενδεχομένως, δεν θα ήταν απαγορευτικό.
Η ψυχολόγος εξέφρασε την αντίθεση της και στην εξήγηση που έδωσαν οι γονείς, στη μικρής Τζωρτζίνα, για το θάνατο των αδελφών της.
Πρόεδρος: Σας μετέφεραν εάν μετά από θάνατο της Μαλένας μπήκαν σε διαδικασία συζήτησης, εξήγησης, του τι συνέβη, μιλούσαν για τις ωραίες στιγμές με τη Μαλένα, κάτι άλλο;
Μάρτυρας: Υπήρξε μία αναφορά για ένα ψυχολόγο που συμβουλεύτηκε η μητέρα. Συγκεκριμένα, ο πατέρας περιέγραψε ότι η μητέρα, μετά από συμβουλή ψυχολόγου, του είπε να πουν στην Τζωρτζίνα πως η Μαλένα και Ίριδα είχαν γίνει αγγελάκια στον ουρανό και μας προστατεύουν. Με εξέπληξε αυτή η εξήγηση να έχει δοθεί από συνάδελφο, κι αυτό καθώς αυτό δημιουργεί μία αντιστροφή ρόλων, οι γονείς πρέπει να είναι η ασπίδα για τα παιδιά.
Η μάρτυρας περιέγραψε και ένα ακόμα περιστατικό που δείχνει πως η μικρή Τζωρτζίνα σε αυτήν την τόσο τρυφερή ηλικία βίωνε την απώλεια των αδελφών της.
«Ο διευθυντής του σχολείου έλεγε πως η Τζωρτζίνα πήγαινε στο διάλειμμα και του έλεγε πως πήγε για να μην είναι μόνος του, πως πίστευε πως ένιωθε μοναξιά. Αυτό εμείς το λέμε προβολή, ότι ένιωθε η Τζωρτζίνα το προέβαλε στο διευθυντή της», ενώ την ίδια στιγμή η μάρτυρας εξήγησε πως «δεν υπήρχε έννοια των γονέων για το πως μπορούσε να είναι η Τζωρτζίνα. Υπήρχε μία ενασχόληση με τα ποιο εσωτερικά τους θέματα».
Πρόεδρος : Πως σας περιέγραψε η κατηγορούμενη την καθημερινότητα της με τα παιδιά της;
Μάρτυρας : Μου έκανε εντύπωση πως δεν υπήρχε χώρος για κάθε παιδί ξεχωριστά. Υπήρχε μία προσπάθεια να συνδυαστούν τα προγράμματα των παιδιών, με τρόπο βολικό για γονείς. Όλες οι περιγραφές αφορούσαν ταυτόχρονα και τα δύο παιδιά, τη Τζωρτζίνα και τη Μαλένα. Ο πατέρας περιέγραψε πως ήταν απών από καθημερινότητα τους. Με πολύ ειλικρίνεια είπε πως ήταν απών και φάνηκε να είχε τυφλή εμπιστοσύνη στη σύζυγο του.
Το πολύ απαιτητικό πρόγραμμα
Η μάρτυρας στη συνέχεια αναφέρθηκε και στο «πολύ απαιτητικό» όπως είπε πρόγραμμα που είχαν η Τζωρτζίνα και Μαλένα: «Μου περιγράφηκε κάτι μου φάνηκε δύσκολο. Ένα πρόγραμμα πολύ απαιτητικό. Το πρωί σχολείο, μία δύο ώρες διάλειμμα το μεσημέρι για φαγητό και μετά απογευματινές δραστηριότητες μέχρι τις 20.00 στο κέντρο δημιουργικής απασχόλησης. Όταν αυτό το σχολίασα, μου είπε η μητέρα, πως προτιμούσαν να είναι κάπου που θα μαθαίνουν πράγματα από το να είναι με ένα τάμπλετ μέσα στο σπίτι. Στις 20: 30 η μητέρα ήθελε να πηγαίνουν για ύπνο. Μου έκανε εντύπωση μία φράση που είπε, πως ήθελε τα παιδιά να έχουν όρια, να είναι στρατιωτάκια.»
Πρόεδρος : Είναι κακό να έχουν όρια;
Μάρτυρας : Το όριο δεν μπαίνει μόνο με την ανάγκη των ενηλίκων αλλά και παιδιών.
Πρόεδρος : Μήπως σας είπε ένα λόγο που τα πήγαινε το απόγευμα εκεί;
Μάρτυρας : Θεωρούσε πως θα μάθαιναν πιο πολλά πράγματα και θα φροντίζονταν. Η ίδια εργαζόταν τότε νομίζω.
Η μάρτυρας είπε στο δικαστήριο πως από τους δασκάλους «τα παιδιά περιγράφονταν χαρούμενα» αλλά «αυτό δεν είναι αρκετό». Για τη Τζωρτζίνα ανέφερε μάλιστα πως φαίνεται να είναι «σε ένταση, αναστατωμένη, εάν δεν έχει χώρο να ηρεμήσει, είτε μετά το πένθος είτε πριν».
Πρόεδρος : Τι καταλάβατε για την Τζωρτζίνα, πως εκδήλωνε τα συναισθήματα της; Τα εκδήλωνε;
Μάρτυρας: Δεν υπάρχει παιδί που δεν θα εκφράσει τι νιώθει, το θέμα είναι να το ακούσουμε και να το επεξεργαστούμε. Ένα περιβάλλον οικογενειακό που μπορεί να κρατά καλά, αφήνει χώρο για λεκτικοπίηση των συναισθημάτων. Η μητέρα ανέφερε πως η Τζωρτζίνα δεν ζωγράφιζε, ήταν του χορού. Αυτό έρχεται σε αντίθεσή με αυτό που έλεγε ο πατέρας, πως στη Τζωρτζίνας άρεσε να ζωγραφίζει και πως στο σπίτι είχαν μόνο δέκα ζωγραφιές διότι αποφάσισε η μητέρα να κάνει εκκαθάριση, μετά θάνατο της Μαλένας και πετάχθηκαν όλες οι ζωγραφιές» τόνισε η μάρτυρας.
Απαντώντας σε ερωτήσεις της προέδρου η μάρτυρας είπε πως όλες οι απαντήσεις της κατηγορούμενης για τη σχέση της με τη Τζωρτζίνα κατέληγαν «στα μεταξύ τους ζητήματα με το Μ. Δασκαλάκη».
Πρόεδρος: Πως σας περιέγραψε τη σχέση της με τη Τζωρτζίνα;
Μάρτυρας: Μου την περιέγραψε ως το αγαπημένο παιδί του πατέρα, γεγονός που της άρεσε. Όμως όλες οι περιγραφές δεν ήταν αυτόνομες, ήταν για όλη την οικογένεια.
Πρόεδρος: Σας ρώτησα για τη σχέση τους;
Μάρτυρας: Δεν μου είπε πράγματα σχετικά με αυτό. Ρώτησα αλλά δεν υπήρχε χώρος να γίνουν πολλά πράγματα. Δεν υπήρχε μόνιμος χρόνος μοιράσματος. Όλες οι ερωτήσεις κατέληγαν σε εκείνη ή τη σχέση με το σύζυγο της.
Πρόεδρος: Έχετε ακούσει το σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου;
Μάρτυρας: Ναι. Ο γονέας χρησιμοποιεί το παιδί και του δημιουργεί ένα σύμπτωμα, ψευδές και κατασκευασμένο ώστε να λάβει νοσοκομειακή περίθαλψη. Ο γονέας θέλει ο ίδιος περίθαλψη και δε μπορεί να τη λάβει.
Κατά την ψυχολόγο, η κατηγορούμενη αδυνατούσε να συγκεντρωθεί στα μωρά της εξαιτίας των προσωπικών ζητημάτων με τον Μάνο Δασκαλάκη. «Ο θηλασμός είναι μια ιδιαίτερη και προσωπική διαδικασία της μητέρας. Είναι τόσο εξαρτώμενο το βρέφος από τη μητέρα. Στη Τζωρτζίνα και τη Μαλένα αυτό δεν υπήρχε. Ή μάλλον της ήταν δύσκολο να συγκεντρωθεί στα μωρά της γιατί ήταν συγκεντρωμένη στο σύζυγο της και την πρώην κοπέλα του. Ανέφερε ότι ήταν αναστατωμένη και της κόπηκε το γάλα γιατί ενοχλούσαν τον άντρα της κάποιες πρώην σχέσεις του, υποτιμώντας τες» είπε η ψυχολόγος στο δικασήριο.
«Ένιωθε αδικημένη»
Η μάρτυρας είπε πως η κατηγορούμενη της μίλησε για την αδικία «που την έπνιγε επειδή ήταν άδικα στη φυλακή. Μου είπε επίσης ότι δεν πρόλαβε να βιώσει το πένθος για την Ίριδα και τη Τζωρτζίνα. Είπε ότι νιώθει μόνη, ότι πνίγεται από το δίκιο. Αναφέρθηκε σε δημοσιογράφους και εκπομπές που προβάλλουν την υπόθεση της και η ίδια κλεισμένη δε μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της και τα παιδιά της».
Συν. Υπ. Κατ (Δ.Γεωργακόπουλος): Θεωρείτε ότι είναι διαταραχή το σύνδρομο μινχάουζεν που μπορεί να διαγνωστεί σε άνθρωπο που ξέρει ότι εξετάζεται για αυτό το θέμα; Μπορεί η κατηγορούμενη να εξεταστεί σε αυτό το στάδιο γι αυτό το θέμα;
Μάρτυρας: Μέσα από αυτές τις διαδικασίες υπάρχει μια επιρροή. Σίγουρα δυσκολεύει πολύ να γίνει τέτοια διάγνωση εκ των υστέρων γιατί πρόκειται και για μια κατασκευή. Μπορεί να γίνει με διάγνωση ευρύτερη, άλλου τυπου ίσως.
Συν. Υπ. Κατ (Δ.Γεωργακόπουλος): Είχε εκδηλώσει κάποιο φόβο η Τζωρτζίνα ότι κάτι έρχεται και επικοινωνούσε με ζωγραφιές; Γιατί αυτό ρωτούσε η ανακρίτρια.
Μάρτυρας: Ο φόβος είναι μέρος του πένθους. Την απασχολούσε ο θάνατος των αδελφών της. Επίσης ξέρουμε ότι οι γονείς θεωρούσαν ότι δεν την απασχολούσε.
Συν. Υπ. Κατ (Δ.Γεωργακόπουλος): Έχει αποτυπωθεί ότι το παιδί φοβόταν το θάνατο;
Μάρτυρας: Μπορεί, αλλά δε μπορώ να το πω με βεβαιότητα. Έβαζε τον εαυτό της πολύ κοντά στις αδελφές της. Όταν υπάρχει αιφνίδιος θάνατος αδελφού σε μικρές ηλικίες τα παιδιά τείνουν να βάζουν και τον εαυτό τους στη θέση του παιδιου που χάνεται. Αλλά ως υπόθεση το συζητάμε γιατί στη Τζωρτζίνα δε μπορεί να διαπιστωθεί με βεβαιότητα.
Το οικογενειακό ιστορικό
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε η μάρτυρας και σε ένα περιστατικό που της περιγράφηκε από την κατηγορούμενη για τον στραγγαλισμό της γιαγιάς της από τον παππού της. «Περιέγραψε έναν στραγγαλισμό με έναν τρόπο αρκετά ιδιαίτερο. Τον συνέδεσε με τα τρυφερά συναισθήματα του παππού προς τη γιαγιά και την αγωνία του ότι θα τον εγκαταλείψει. Το συναίσθημα της εγκατάλειψης υπάρχει γενικά στα λόγια της. Περιέγραφε τον πνιγμό με τρυφερά λόγια. Στη συνέχεια της αφήγησης της τελικά τον συγχώρεσε γιατί έτσι της μεταφέρθηκε από τους παππούδες. Κρατούσε έξω ένα κομμάτι της εξωτερικής πραγματικότητας γιατί ο πατέρας της έμεινε ορφανός από μητέρα και χωρίς πατρική φροντίδα αφού μπήκε στη φυλακή ο πατέρας του. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας της επηρέασε και τον τρόπο που μεγάλωσε τα παιδιά της», ανέφερε.
Οι καταθέσεις των νοσηλευτών
Νωρίτερα, στο δικαστήριο κατέθεσαν δύο νοσηλευτές του νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού», η Μάρια Κορρέ και ο Νικόλαος Γκότσης.
Η κυρία Κορρέ ασχολήθηκε με την μικρή Τζωρτζίνα την ημέρα της εισαγωγής της, καταθέτοντας πως το παιδί: «Ήταν αιμοδυναμικά σταθερό με καλή ανάσα και χρώμα. Θυμάμαι ότι είπα στους γονείς ότι δεν μπορούν να μείνουν και οι 2 στο θάλαμο και μου είπαν πως έχουν pcr και το βράδυ θα μείνουν και οι 2 ενώ ο πατέρας θα αποχωρήσει την επόμενη ημέρα μετά την ενημέρωση των γιατρών όπως και έγινε».
Στη συνέχεια στο δικαστήριο κατέθεσε ο νοσηλευτής, Νικόλαος Γκότσης ο οποίος εκείνη την περίοδο ήταν μόνο ένα μήνα στην παιδιατρική κλινική. Ο μάρτυρας είπε στην κατάθεση του πως η κατηγορούμενη Ρούλα Πισπιρίγκου τον είχε ρωτήσει εάν εάν υπάρχουν κάμερες στην κλινική και εάν γίνονται κλοπές.
«Ήμουν λιγότερο από ένα μήνα στη κλινική. Δε χορηγούσα φάρμακα, έπαιρνα μόνο ζωτικά σημεία. Στις 28/1 το πρωί, μπήκα στο θάλαμο και πήρα πίεση. Ήταν φυσιολογική με βάση την ηλικία. Δέχθηκα από μητέρα ερώτηση εάν κλινική έχει κάμερες. Μου φάνηκε περίεργο, στις κλινικές δεν υπάρχουν κάμερες, υπάρχουν προσωπικά δεδομένα. Αυτό ήταν. Στη συνέχεια βγήκα από το θάλαμο. Την επόμενη δεν είχα βάρδια» τόνισε ο μάρτυρας στην κατάθεση του.
Πρόεδρος : Γιατί να είναι περίεργο να ρωτήσει η μητέρα για τις κάμερες;
Μάρτυρας : Είναι δημόσιο νοσοκομείο γιατί να με ρωτάει εάν υπάρχουν κάμερες.
Πρόεδρος : Για εσάς ήταν αυτονόητο ότι δεν υπάρχουν;
Μάρτυρας : Ναι.
Ο μάρτυρας κατέθεσε και πως η μητέρα του είχε ζητήσει να κλειδώσει το θάλαμο όταν πήγε για εξετάσεις για την Τζωρτζίνα. «Πήγα στην προισταμένη, μου είπε εντάξει, κλειδώθηκε ο θάλαμος, αυτό ήταν» τόνισε ο μάρτυρας.
Εισαγγελέας : Εκείνη την περίοδο είχε γίνει κάποια κλοπή;
Μάρτυρας : Ναι νομίζω.
Η δίκη συνεχίζεται αύριο
