Κείμενο: Γεωργία Σκονδράνη
Τι συνέβη στο Voyager, το διαστημόπλοιο που έφυγε για το μεγάλο του ταξίδι στο διάστημα κουβαλώντας έναν χρυσό δίσκο το 1977 για να γνωρίσει νέες μορφές ζωής και να τους παρουσιάσει τον πολιτισμό μας; Πως ξεκίνησε την όμορφη ιστορία του; Ποιοι επιστήμονες εργάστηκαν επάνω σε αυτό και δουλεύουν ακόμη;
Αυτές και άλλες απορίες λύνει το ντοκιμαντέρ «The Farthest» (Το Απώτατο Σημείο της Ανθρωπότητας) της σκηνοθέτη Ίμερ Ρέινολντς.
Με αφορμή τη διαδικτυακή προβολή του στο 23ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ρίχνουμε μια ματιά στο film του 2017 που έχουμε αφορμή να απολαύσουμε από το σπίτι μας μέχρι τις 14 Μαρτίου 2021.
Στο δίωρο ντοκιμαντέρ αντικρίζουμε υπέροχες εικόνες από την κατασκευή του Voyager 1 και 2 και ξεκινάμε μια διαδρομή χρόνων μαζί τους. Από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν, την εκτόξευση τους, την αγωνία των ανθρώπων που τα έστειλαν στο διάστημα μέχρι τις μοναδικές για τα χρονικά φωτογραφίες που έφεραν πίσω στη γη μέσα από τις κάμερες τους. Επιπλέον βλέπουμε και τα προβλήματα που προέκυψαν κατά την αποστολή και φτάνουμε μέχρι την προσπάθεια που έγινε για να καταφέρουν να βγουν έξω από το δικό μας σύμπαν. Να σημειωθεί πως πλέον και τα δυο Voyager έχουν βγει από το ηλιακό μας σύστημα και ταξιδεύουν στο μεσοαστρικό διάστημα.
Αλλά το ντοκιμαντέρ αυτό δεν είναι ένα κλασικό film για το διάστημα. Δείχνει τη συγκίνηση των ανθρώπων που εργάστηκαν σε αυτό, πως εξελίσσονταν οι ζωές τους το διάστημα εκείνο και πως εξελίχθηκαν μέσα στα χρόνια. Βλέπουμε τη συγκίνηση τους για το Voyager και για τα επιτεύγματα του και είναι συγκλονιστικό να μοιραζόμαστε μαζί τους όλη αυτή την εμπειρία και τα κατορθώματα τους μέσα από αυτό το φιλμ.
Μεταξύ άλλων βλέπουμε τον μεγάλο Αμερικανό αστρονόμο και αστροφυσικό Κάρλ Σαγκάν να δουλεύει επάνω σε αυτό το μεγάλο project και να σκέφτεται ευφάνταστες ιδέες για την υλοποίηση της αποστολής. Όπως στην περίπτωση των χαιρετισμών που περιλαμβάνονται στους δυο ίδιους χρυσούς δίσκους που κουβαλούν και τα δυο Voyager. Το περιεχόμενο τους καθορίστηκε για τη ΝΑΣΑ από μία επιτροπή, με πρόεδρο τον Καρλ Σάγκαν, στο Πανεπιστήμιο Κόρνελ.
Μέσα στους χαιρετισμούς ήθελαν να προσθέσουν και μια παιδική φωνή τότε μεταξύ των αρχαίων ελληνικών, κινέζικων, αγγλικών και άλλων ενηλίκων που χαιρετούσαν σε διάφορες γλώσσες. Τότε ο πανέξυπνος Σαγκάν απευθύνθηκε στον γιο του (που περιγράφει στο ντοκιμαντέρ) και τον ρώτησε τι θα έλεγε στους εξωγήινους αν τους συναντούσε. Δεν θα σας αποκαλύψω τι, για να δείτε το film αλλά η όμορφη ιστορία, η ηχογράφηση της φράσης που σκέφτηκε ο γιος του και την μαγνητοφώνησε κιόλας ο ίδιος και μπήκε μάλιστα και στον δίσκο, είναι μια συγκινητική και μοναδική ιστορία που όλοι οι άνθρωποι πρέπει να ξέρουμε.
Επίσης βλέπουμε πως έγινε η επιλογή της μουσικής που μπήκε στους δίσκους και πως κατέληξαν σε αυτήν. Ένα πασίγνωστο αγαπημένο τραγούδι που πέρασε το τεστ ήταν και το “Johnny B Good” του Τσακ Μπέρι και όχι ένα των Beatles όπως πιστεύουν πολλοί. Όπως αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ, το Voyager συνεχίζει το ταξίδι του εκεί έξω παρέα με έναν rock star!
Δεν θα σας αποκαλύψω άλλα στοιχεία του film, πιστεύω πως όλοι πρέπει να το δούμε καθώς μας αφορά όλους και να βιώσουμε την έκπληξη και τα συναισθήματα των ανθρώπων που βιώσαν από κοντά αυτό το θαύμα της ανθρωπότητας.
Η σκηνοθέτης θέλησε να αποδώσει το συναισθηματικό ταξίδι του Voyager και να το εξανθρωπίσει για όλους εμάς. Και τα κατάφερε! Μέσα από τις αφηγήσεις των ανθρώπων του διαστημόπλοιου βλέπουμε τα συναισθήματα τους και τις αντιδράσεις τους και καταλαβαίνουμε πως αυτοί οι «μεγάλοι» επιστήμονες είναι απλοί άνθρωποι σαν και εμάς!
Για να κλείσω αυτό το κείμενο θα σας πως και την ιστορία της φωτογραφίας που τράβηξε το Voyager 1 λίγο πριν βγει από την ηλιακή επικράτεια και φυσικά αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ. Ήταν η γη, η οποία «έστεκε» επάνω σε μια ηλιαχτίδα. Μια κουκίδα σε ένα απέραντο διάστημα. Ο Καρλ Σαγκάν στην παρουσίαση της φωτογραφίας στους δημοσιογράφους της εποχής είπε μεταξύ άλλων δείχνοντας την φωτογραφία «εδώ ζούμε. Σε μια μπλε κουκίδα στο διάστημα. Το μοναδικό σπίτι που έχουμε».
Στα συν του ντοκιμαντέρ οι εκπληκτικές εικόνες του Voyager αλλά και το υλικό που εξασφάλισε η σκηνοθέτης από εκείνη την εποχή καθώς και οι μοναδικές ατάκες των επιστημόνων που ακόμη και σήμερα φαντάζουν επίκαιρες. Στα πλην, η μεγάλη διάρκεια.
Ας μην ξεχνάμε πάντοτε, πως αυτές οι δυο μικρές μηχανές από αλουμίνιο συνεχίζουν μέχρι σήμερα την εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος ακριβώς τέσσερις δεκαετίες μετά την εκτόξευσή τους και κουβαλούν τα μεγάλα όνειρα της ανθρωπότητας.
Σκηνοθεσία: Emer Reynolds
Σενάριο: Emer Reynolds
Διεύθυνση φωτογραφίας: Kate McCullough
Μοντάζ: Tony Cranstoun
Ήχος: Steve Fanagan, Kieran Horgan
Μουσική: Ray Harman
Παραγωγή: Crossing the Line Productions
Χρώμα: Έγχρωμο
Χώρα Παραγωγής: Ιρλανδία
Έτος Παραγωγής: 2017
Διάρκεια: 116′
Βραβεία/Διακρίσεις: Χρυσό Λιοντάρι – Barcelona IFF 2017 Καλύτερο Ιρλανδικό Ντοκιμαντέρ – Dublin Film Critics Circle Awards 2017 Καλύτερο Ιρλανδικό Ντοκιμαντέρ, Καλύτερη Ταινία, Βραβείο Κοινού– Dublin IFF 2017 Best of Fest – Edinburgh Film Festival 2017 Best of Festival, Audience Favourite – Seattle IFF 2017.
